Zout
In Nederland is steenzout (natriumchlorid: keukenzout) bekend sinds 1886 toen bij een drinkwaterboring op het landgoed Twickel in Twente onverwacht steenzout werd aangetroffen. Om de afhankelijkheid van de zoutimport uit Duitsland te beperken, werd in 1918 in Twente de eerste concessie (“Buurse”) verleend om steenzout te winnen. Vanouds komt uit dit gebied het Nederlandse zout.
Steenzout
Het steenzout ligt hier op geringe diepte (350 tot 500 m) en is uit de Trias-periode. Die duurde van ongeveer 251 tot 200 miljoen jaar geleden. Seismisch onderzoek in de periode 1950-1980 leidde tot de ontdekking van nog meer zoutaccumulaties. In de provincie Groningen wordt bij Heiligerlee en Zuidwending sinds 1954 steenzout gewonnen, en bij Veendam wordt sinds 1972 magnesiumzout (magnesiumchloride) gewonnen. Het zout bevindt zich hier in zoutkoepels of zoutkussens in de Zechstein-gesteentelagen.
Sinds 1996 vindt er ook zoutwinning plaats in de omgeving van Harlingen in Friesland op een diepte van 2500 tot 3000 m. Het steenzout is ook hier uit de Zechstein-periode, die duurde van ongeveer 271 tot 251 miljoen jaar geleden.
Basisgegevens van alle pekelvelden en winningsplannen (publieke versies) van de ontwikkelde velden zijn beschikbaar. (Ga op de pagina https://www.nlog.nl/zoeken-zout naar ‘Selectiescherm zout’ en kies in het veld ‘Delfstof’ de optie ‘steenzout’.)
Cijfers Zoutwinning in Nederland
Jaarlijks wordt in Nederland gemiddeld ruim 6 miljoen ton steenzout gewonnen en ongeveer een kwart miljoen ton magnesiumzout. In 2019 en 2020 viel de zoutproductie met respectievelijk 5,9 en 5,7 miljoen ton iets lager uit dan in voorgaande jaren.
Zoutwinning in Nederland (2007 - 2020)
| All Barradeel licences | All AvN licences | All Twenthe licences | Veendam licence | |
|---|---|---|---|---|
| 2007 | 1060 | 2607 | 2509 | 288 |
| 2008 | 1016 | 2912 | 2678 | 289 |
| 2009 | 855 | 2622 | 2317 | 173 |
| 2010 | 969 | 2044 | 2936 | 274 |
| 2011 | 889 | 2793 | 2888 | 295 |
| 2012 | 747 | 2806 | 2704 | 290 |
| 2013 | 670 | 2787 | 2826 | 235 |
| 2014 | 778 | 2707 | 2739 | 260 |
| 2015 | 812 | 2888 | 2775 | 268 |
| 2016 | 879 | 3021 | 2451 | 274 |
| 2017 | 892 | 2826 | 2927 | 289 |
| 2018 | 734 | 2891 | 2764 | 356 |
| 2019 | 174 | 2735 | 2709 | 296 |
| 2020 | 157,5 | 2665 | 2643 | 246 |
Productiecijfers, status van vergunningen en veranderingen in vergunningen worden elk jaar gepubliceerd in het Jaarverslag – Delfstoffen en aardwarmte in Nederland. Daarnaast zijn de productiecijfers ook te downloaden via het selectiescherm zout of het datacenter.
Kerngegevens zout
De productie van steenzout in 2019 bedroeg 5,9 miljoen ton (keukenzout en magnesiumzout). Van deze 5,9 miljoen ton zout werd 2,7 miljoen ton door AkzoNobel Hengelo gewonnen, 2,7 miljoen ton door AkzoNobel Delfzijl, 0,2 miljoen ton door Frisia en 0,3 miljoen ton door Nedmag. Zie hoofdstuk 6 van het Jaarverslag 2018 – Delfstoffen en Aardwarmte in Nederland voor meer details.
Er zijn in de Nederlandse zoutsector ongeveer 790 mensen werkzaam. De indirecte werkgelegenheid wordt geschat op 2000 arbeidsplaatsen (voltijddsequivalenten)
Volgens het CBS werd er in 2019 in Nederland 0,4 miljoen ton aan zoutproducten ingevoerd. De uitvoer bedroeg in 2019 zo’n 4,2 miljoen ton.