Winning van zout
De winning van zout in Nederland geschiedt door middel van oplossingsmijnbouw. Hiervoor worden een of meerdere putten geboord tot in de zoutlaag.
Bij de winning van steenzout wordt in de put lauw water naar de zoutlaag getransporteerd. Het zout lost op in het water en dit pekelwater wordt getransporteerd naar de verwerkingslocatie. Daar wordt de ruwe pekel in een pekelzuiveringsinstallatie gereinigd. Vervolgens wordt in een verdampingsinstallatie het water uitgedreven en zo zout gevormd. De ruimte die bij de winning van steenzout ontstaat (zoutcaverne) wordt ingenomen door de pekel, tenzij de caverne voor opslag wordt gebruikt. Dan vervangt de opgeslagen stof de pekel. Er ontstaat dus geen lege ruimte in de ondergrond.
Bij de verwerking van magnesiumchloride pekel tot eindproduct is geen zuiveringsstap nodig. Bij de winning van magnesiumzout ontstaat geen holle ruimte: er blijft vloeistof, onopgelost zout en gesteente achter in de caverne.
Het gewonnen zout is bestemd voor de chemische industrie en daarnaast voor de voeding voor mens en dier. Tevens wordt zout toegepast bij waterontharding en gladheidbestrijding op de wegen bij winterse omstandigheden. Het is mogelijk de steenzoutcavernes zodanig te dimensioneren dat deze na afloop van de zoutwinning gebruikt kunnen worden voor de opslag van andere stoffen. In de cavernes die ontstaan bij de winning van magnesiumzout is geen opslag mogelijk.
Sinds 2011 wordt bij Zuidwending een aantal voormalige zoutcavernes gebruikt voor de opslag van aardgas (“Aardgasbuffer Zuidwending”). In geval van een grote vraag naar gas, bijvoorbeeld op koude winterdagen, wordt vanuit de cavernes gas geleverd aan het gasnet.
Bij Heiligerlee wordt sinds 2012 een caverne gebruikt voor de opslag van stikstof (“Stikstofbuffer Heiligerlee”). Door toevoeging van stikstof kan gas met een andere samenstelling geschikt worden gemaakt voor de Nederlandse huishoudens.
In Enschede zijn twee zoutcavernes in gebruik voor de opslag van dieselolie. Nederland moet een strategische olievoorraad aanhouden voor negentig dagen, met het oog op een eventuele oliecrisis. De opslag van dieselolie is eind 2015 begonnen.
Er zijn in Nederland twee bedrijven die keukenzout (natriumchloride) winnen. Het bedrijf Nouryon is actief in Twente en in Groningen. Het bedrijf Frisia (onderdeel van ESCO) is gevestigd in Harlingen en wint keukenzout van onder de Friese bodem. Het bedrijf Nedmag (Veendam) wint magnesiumzout (magnesiumchloride).
Kijk voor meer informatie op het Nederlandse Olie- en Gasportaal, waaronder op de publicatie pagina, waar meerdere presentaties, rapporten en workshops te vinden zijn, en op de pagina over ruimtelijke ordening.